Nowa Lewica

We wtorek 7 listopada 2017 roku pod pomnikiem Czynu Zbrojnego Proletariatu w Krakowie odbyły się uroczystości upamiętniające powołanie 99 lat temu Tymczasowy Rząd Ludowy w Lublinie.

Uroczystości zorganizowała Małopolska Rada Wojewódzka SLD, okolicznościowe przemówienie wygłosił Przewodniczący Małopolskiej Rady Wojewódzkiej SLD Ryszard Śmiałek, wieniec złożyli członkowie SLD z Krakowa oraz przedstawiciele krakowskiego stowarzyszenia "Kuźnica".

Przypadająca w tym roku 99 rocznica powstania w Lublinie Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej jest znakomitą okazją do przypomnienia jego historii. Choć był krytykowany za zbyt lewicowy skład, swoim postępowym programem wprowadzał demokrację parlamentarną w Polsce na właściwe tory.

W nocy z 6 na 7 listopada 1918 roku w pałacu Lubomirskich przy placu Litewskim w Lublinie utworzono Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej. Na jego czele stanął socjalista Ignacy Daszyński z Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej. W rządzie znaleźli się głównie przedstawiciele koalicji lewicy niepodległościowej: PPS, PPS-D, PSL oraz ugrupowań związanych z Józefem Piłsudskim. Rząd lubelski był odpowiedzią na próby tworzenia państwowości polskiej przez środowiska konserwatywne skupione wokół Rady Regencyjnej. Program działania rządu przedstawiono w Manifeście zatytułowanym "Do ludu polskiego". Stwierdzono w nim, że: "Państwo polskie, obejmujące sobą wszystkie ziemie, zamieszkałe przez lud polski, z własnym wybrzeżem morskim, stanowić ma po wszystkie czasy Polską Republikę Ludową".

W programie politycznym postulowano równouprawnienie wszystkich obywateli bez różnicy pochodzenia, wiary i narodowości; wolność sumienia, druku, słowa, zgromadzeń, pochodów, zrzeszeń, związków zawodowych i strajków; wprowadzono w przemyśle, rzemiosłach i handlu 8-godzinny dzień pracy. Rząd lubelski przewidywał powołanie demokratycznych rad gminnych, sejmików powiatowych i samorządów miejskich, Manifest zapowiadał też przeprowadzenie pięcioprzymiotnikowych wyborów: powszechnych, równych, tajnych, bezpośrednich i proporcjonalnych bezpłatnego oraz wprowadzenie powszechnego i bezpłatnego szkolnictwa.

Rząd Daszyńskiego spotkał się ze sprzeciwem zarówno ze strony prawicy, bo głosił zbyt radykalne idee, jak i ze strony rewolucjonistów, którzy odrzucali istnienie państwa narodowego. 10 listopada 1918 roku Ignacy Daszyński w swoim przemówieniu zapowiedział: „Polityka nasza dąży niezłomnie do utorowania ludowi drogi do władzy, bo lud jest w narodzie olbrzymią większością i reprezentuje pracę i potęgę idealną. Kto trzyma z ludem, ten stanie obok nas do pracy, do walki, do budowania Polski! ..."

Rząd Lubelski Ignacego Daszyńskiego pomimo swej epizodyczności jest ważnym wydarzeniem w polskiej historii. Był pierwszą próbą utworzenia jednolitego rządu demokratycznego, był też dowodem dużej dojrzałości politycznej jego przywódców, a Ignacego Daszyńskiego stawia w jednym rzędzie z najwybitniejszymi szermierzami sprawy niepodległościowej.

P.S. Uprzejmie przepraszamy ale w związku z pracami informatycznymi przez okres kilkunastu dni nie będzie możliwości zamieszczania zdjęć przy wpisach. Zdjęcia z omawianych wydarzeń można zobaczyć na Naszym Facebooku: https://www.facebook.com/SLDMalopolskie/